рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдХी рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдПрдХ рдмाрд░ рдлिрд░ рдЧंрднीрд░ рд╕ंрдХрдЯ рдХी рдУрд░ рдмрдв़ рд░рд╣ी рд╣ै। рд╡िрджेрд╢ी рдоुрдж्рд░ा рднंрдбाрд░ рдоें рд▓рдЧाрддाрд░ рдЧिрд░ाрд╡рдЯ, рдиिрд░्рдпाрдд рдоें рдХрдоी рдФрд░ рдмрдв़рддे рдЖрдпाрдд рдмिрд▓ рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╕े рдкाрдХिрд╕्рддाрди рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдЕрдм ₹41,000 рдХрд░ोрдб़ рдпाрдиी рд▓рдЧрднрдЧ 4.9 рдЕрд░рдм рдбॉрд▓рд░ рдХा рдирдпा рд╡िрджेрд╢ी рдХрд░्рдЬ рд▓ेрдиे рдХा рдиिрд░्рдгрдп рд▓िрдпा рд╣ै। рдпрд╣ рдХрджрдо рдЙрд╕ рд╕рдордп рдЙрдаाрдпा рдЧрдпा рд╣ै рдЬрдм рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдоुрдж्рд░ा рдХोрд╖ (IMF) рдиे рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдХो 1.2 рдЕрд░рдм рдбॉрд▓рд░ рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рд░ाрд╢ि рджी рдеी। рд╣ाрд▓ांрдХि рдЗрд╕ рд╕рд╣ाрдпрддा рд░ाрд╢ि рдХे рд╕ाрде IMF рдиे рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдкрд░ 11 рд╕рдЦ्рдд рд╢рд░्рддें рднी рд▓рдЧाрдИ рд╣ैं, рдЬिрдирдХा рдкाрд▓рди рдХрд░рдиा рдкाрдХिрд╕्рддाрди рд╕рд░рдХाрд░ рдХे рд▓िрдП рдЖрд╕ाрди рдирд╣ीं рд╣ोрдЧा।
рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдХी рдоौрдЬूрджा рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕्рдеिрддि рдХो рджेрдЦрддे рд╣ुрдП рдпрд╣ рдирдпा рдХрд░्рдЬ рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рдордЬрдмूрд░ी рдмрди рдЪुрдХा рд╣ै। рд╕рд░рдХाрд░ рд╢ॉрд░्рдЯ рдЯрд░्рдо рдФрд░ рд▓ॉрди्рдЧ рдЯрд░्рдо рджोрдиों рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рдХрд░्рдЬ рд▓ेрдиे рдХी рдпोрдЬрдиा рдмрдиा рд░рд╣ी рд╣ै। рдЬाрдирдХाрд░ी рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╢ॉрд░्рдЯ рдЯрд░्рдо рд▓ोрди рдХे рддрд╣рдд рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдХрд░ीрдм 2.64 рдЕрд░рдм рдбॉрд▓рд░ 7 рд╕े 8 рдк्рд░рддिрд╢рдд рдХी рдКंрдЪी рдм्рдпाрдЬ рджрд░ рдкрд░ рд▓ेрдЧा। рд╡рд╣ीं рд▓ॉрди्рдЧ рдЯрд░्рдо рд▓ोрди рдХी рд░ाрд╢ि рдХрд░ीрдм 2.27 рдЕрд░рдм рдбॉрд▓рд░ рд╣ोрдЧी, рдЬिрд╕े рдЕрдкेрдХ्рд╖ाрдХृрдд рд▓ंрдмे рд╕рдордп рдоें рдЪुрдХाрдпा рдЬाрдПрдЧा। рдЗрди рджोрдиों рдЛрдгों рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд╕рд░рдХाрд░ рджेрд╢ рдХी рдбूрдмрддी рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХो рдХिрд╕ी рддрд░рд╣ рдЙрдмाрд░рдиे рдХा рдк्рд░рдпाрд╕ рдХрд░ рд░рд╣ी рд╣ै।
рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдЬिрди рдмैंрдХों рдФрд░ рд╕ंрд╕्рдеाрдиों рд╕े рдХрд░्рдЬ рдХी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХी рд╣ै, рдЙрдирдоें рдк्рд░рдоुрдЦ рд╣ैं рдЪीрди рдХा ICBC рдмैंрдХ, рдЬिрд╕рд╕े рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдХो 1.1 рдЕрд░рдм рдбॉрд▓рд░ рдХा рдХрд░्рдЬ рдоिрд▓рдиे рдХी рдЙрдо्рдоीрдж рд╣ै। рдЗрд╕рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा рд╕्рдЯैंрдбрд░्рдб рдЪाрд░्рдЯрд░्рдб рдмैंрдХ рд╕े 500 рдоिрд▓िрдпрди рдбॉрд▓рд░, рджुрдмрдИ рдЗрд╕्рд▓ाрдоिрдХ рдмैंрдХ рд╕े 500 рдоिрд▓िрдпрди рдбॉрд▓рд░ рдФрд░ рдПрд╢िрдпрди рдбेрд╡рд▓рдкрдоेंрдЯ рдмैंрдХ (ADB) рд╕े рднी 500 рдоिрд▓िрдпрди рдбॉрд▓рд░ рдХी рдЧाрд░ंрдЯी рдоांрдЧी рдЧрдИ рд╣ै। рдпрд╣ рд╕ाрдл рд╣ै рдХि рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдХी рд╕рд░рдХाрд░ рдЕрдм рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╡िрджेрд╢ी рдХрд░्рдЬрджाрддाрдУं рдкрд░ рдиिрд░्рднрд░ рд╣ोрддी рдЬा рд░рд╣ी рд╣ै।
рдЗрд╕рд╕े рдкрд╣рд▓े IMF рдиे 1.2 рдЕрд░рдм рдбॉрд▓рд░ рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рджेрддे рд╣ुрдП 11 рд╕рдЦ्рдд рд╢рд░्рддें рднी рд░рдЦी рдеीं। рдЗрдирдоें рдЯैрдХ्рд╕ рд╕ुрдзाрд░ рд▓ाрдЧू рдХрд░рдиा, рд╕рдм्рд╕िрдбी рдШрдЯाрдиा, рдЦрд░्рдЪों рдоें рдХрдЯौрддी рдХрд░рдиा рдФрд░ рд╕рд░рдХाрд░ी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдкाрд░рджрд░्рд╢िрддा рд▓ाрдиा рд╢ाрдоिрд▓ рд╣ै। IMF рдХी рдпрд╣ рдорджрдж рддрдм рддрдХ рдЬाрд░ी рдирд╣ीं рд░рд╣ेрдЧी рдЬрдм рддрдХ рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдЗрди рд╕рднी рд╢рд░्рддों рдХो рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд▓ाрдЧू рдирд╣ीं рдХрд░рддा। рдЗрд╕рдХा рд╕ीрдзा рдЕрд╕рд░ рдЖрдо рдЬрдирддा рдкрд░ рдкрдб़ेрдЧा рдХ्рдпोंрдХि рдЗрди рд╢рд░्рддों рдХो рд▓ाрдЧू рдХрд░рдиे рд╕े рдорд╣ंрдЧाрдИ рдмрдв़ рд╕рдХрддी рд╣ै рдФрд░ рдЬीрд╡рди рдпाрдкрди рдФрд░ рдХрдаिрди рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै।
рдкाрдХिрд╕्рддाрди рд╕рд░рдХाрд░ рдХे рдЗрд╕ рдлैрд╕рд▓े рдкрд░ рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕्рддрд░ рдкрд░ рднी рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпाрдПं рд╕ाрдордиे рдЖрдИ рд╣ैं। рднाрд░рдд рдХे рд░рдХ्рд╖ा рдоंрдд्рд░ी рд░ाрдЬрдиाрде рд╕िंрд╣ рдиे рдЖрд╢ंрдХा рдЬрддाрдИ рд╣ै рдХि рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдЗрд╕ рдХрд░्рдЬ рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдЕрдкрдиे рдЖрддंрдХी рдвांрдЪे рдХो рдордЬрдмूрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै। рдЙрди्рд╣ोंрдиे IMF рд╕े рдЗрд╕ рдлैрд╕рд▓े рдкрд░ рдкुрдирд░्рд╡िрдЪाрд░ рдХी рдоांрдЧ рднी рдХी рд╣ै। рдЙрдирдХा рдХрд╣рдиा рд╣ै рдХि рдЖрд░्рдеिрдХ рдорджрдж рдХेрд╡рд▓ рддрдм рджी рдЬाрдиी рдЪाрд╣िрдП рдЬрдм рдпрд╣ рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд рдХिрдпा рдЬाрдП рдХि рдЙрд╕рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдЬрдирддा рдХी рднрд▓ाрдИ рдФрд░ рд╡िрдХाрд╕ рдХाрд░्рдпों рдХे рд▓िрдП рд╣ो।
рдЬाрдирдХाрд░ों рдХे рдоुрддाрдмिрдХ рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдХो рдЕрдЧрд▓े рд╡िрдд्рддीрдп рд╡рд░्рд╖ рдпाрдиी 2025-26 рдоें рд▓рдЧрднрдЧ 19.3 рдЕрд░рдм рдбॉрд▓рд░ рдХी рдмाрд╣рд░ी рд╡िрдд्рддीрдп рдЬрд░ूрд░рдд рд╣ोрдЧी। рдЗрд╕рдоें рд╕े 17 рдЕрд░рдм рдбॉрд▓рд░ рдХेрд╡рд▓ рдкुрд░ाрдиे рдХрд░्рдЬ рдЪुрдХाрдиे рдФрд░ рдирдП рдХрд░्рдЬ рд▓ेрдиे рдоें рдЦрд░्рдЪ рд╣ोंрдЧे। рдЗрд╕рдХे рд▓िрдП рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдоिрдбिрд▓ рдИрд╕्рдЯ рдХे рдмैंрдХों рд╕े рдХрд░ीрдм 4 рдЕрд░рдм рдбॉрд▓рд░ рдЬुрдЯाрдиे рдХी рдХोрд╢िрд╢ рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै, рдЬिрд╕рд╕े IMF рдХी рдЖрдЧे рдХी рдорджрдж рдХो рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХे।
рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рджेрдЦा рдЬाрдП рддो рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдХा рдЖрд░्рдеिрдХ рднрд╡िрд╖्рдп рдЗрд╕ рд╕рдордп рд╡िрджेрд╢ी рдХрд░्рдЬрджाрддाрдУं рдХी рдоेрд╣рд░рдмाрдиी рдкрд░ рдЯिрдХा рд╣ुрдЖ рд╣ै। рдЕрдЧрд░ рд╕рд░рдХाрд░ IMF рдХी рд╢рд░्рддों рдХो рд▓ाрдЧू рдХрд░рдиे рдоें рдЕрд╕рдлрд▓ рд░рд╣ी, рддो рдЖрдиे рд╡ाрд▓े рджिрдиों рдоें рд╣ाрд▓ाрдд рдФрд░ рдмिрдЧрдб़ рд╕рдХрддे рд╣ैं। рдЕрдм рдкाрдХिрд╕्рддाрди рд╕рд░рдХाрд░ рдХे рд▓िрдП рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ी рдЪुрдиौрддी рд╣ै рдХि рд╡рд╣ рдЗрд╕ рдХрд░्рдЬ рдХा рд╕рд╣ी рдЙрдкрдпोрдЧ рдХрд░े рдФрд░ рдЬрдирддा рдкрд░ рдЗрд╕рдХा рднाрд░ рди рдмрдв़рдиे рджे। рдХेрд╡рд▓ рдмाрд╣рд░ी рд╕рд╣ाрдпрддा рд╕े рдХोрдИ рднी рджेрд╢ рд╕्рдеाрдпी рдЖрд░्рдеिрдХ рдордЬрдмूрддी рдирд╣ीं рдкा рд╕рдХрддा। рдЗрд╕рдХे рд▓िрдП рдЖंрддрд░िрдХ рд╕ुрдзाрд░ рдФрд░ рдЬрд╡ाрдмрджेрд╣ी рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै।