рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рдХेंрдж्рд░ीрдп рдХрд░्рдордЪाрд░िрдпों рдХे рд╣िрдд рдоें рдПрдХ рдмाрд░ рдлिрд░ рдмрдб़ी рдкрд╣рд▓ рдХी рдЬा рд░рд╣ी рд╣ै। рдЬрд▓्рдж рд╣ी 8рд╡ें рд╡ेрддрди рдЖрдпोрдЧ (8th Pay Commission) рдХी рдШोрд╖рдгा рдХी рдЬा рд╕рдХрддी рд╣ै, рдЬो рджेрд╢рднрд░ рдоें рд▓ाрдЦों рдХрд░्рдордЪाрд░िрдпों рдФрд░ рдкेंрд╢рдирдзाрд░рдХों рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рдмрдб़ी рд░ाрд╣рдд рдмрдирдХрд░ рд╕ाрдордиे рдЖрдПрдЧा। 7рд╡ें рд╡ेрддрди рдЖрдпोрдЧ рдХो рд▓ाрдЧू рд╣ुрдП рдЕрдм рд▓рдЧрднрдЧ 10 рд╕ाрд▓ рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рд╣ैं, рдРрд╕े рдоें рдпрд╣ рд╕्рд╡ाрднाрд╡िрдХ рд╣ै рдХि рдЕрдЧрд▓ा рдЖрдпोрдЧ 2026 рд╕े рд▓ाрдЧू рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। рд▓ेрдХिрди рдЙрд╕рд╕े рдкрд╣рд▓े рдЗрд╕рд╕े рдЬुрдб़े рдЕрдиुрдоाрди, рд╕ंрднाрд╡िрдд рдмрджрд▓ाрд╡ рдФрд░ рдХрд░्рдордЪाрд░िрдпों рдХे рд▓ाрдн рдХो рд▓ेрдХрд░ рдХрдИ рдЕрд╣рдо рдЬाрдирдХाрд░िрдпां рд╕ाрдордиे рдЖрдИ рд╣ैं।
рд╕рд░рдХाрд░ी рд╕ूрдд्рд░ों рдФрд░ рдоीрдбिрдпा рд░िрдкोрд░्рдЯ्рд╕ рдХे рдоुрддाрдмिрдХ, 8рд╡ें рд╡ेрддрди рдЖрдпोрдЧ рдХे рд▓ाрдЧू рд╣ोрдиे рд╕े рд▓ेрд╡рд▓ 1 рд╕े 10 рддрдХ рдХे рдХрд░्рдордЪाрд░िрдпों рдХी рд╕ैрд▓рд░ी рдоें рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдмрдв़ोрддрд░ी рджेрдЦрдиे рдХो рдоिрд▓ рд╕рдХрддी рд╣ै। рдЗрд╕рдоें рдлिрдЯрдоेंрдЯ рдлैрдХ्рдЯрд░ рдХी рднूрдоिрдХा рд╕рдмрд╕े рдЕрд╣рдо рд░рд╣ेрдЧी, рдЬिрд╕рдХे рдмрдв़рдиे рд╕े рдоूрд▓ рд╡ेрддрди (Basic Pay) рдоें рднाрд░ी рдЙрдЫाрд▓ рдЖрдПрдЧा। рдпрд╣ рди рд╕िрд░्рдл рд╡рд░्рддрдоाрди рдХрд░्рдордЪाрд░िрдпों рдХी рд╕ैрд▓рд░ी рдХो рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХрд░ेрдЧा, рдмрд▓्рдХि рд╕ेрд╡ाрдиिрд╡ृрдд्рдд рд╣ो рдЪुрдХे рдХрд░्рдордЪाрд░िрдпों рдХी рдкेंрд╢рди рдкрд░ рднी рдЕрд╕рд░ рдбाрд▓ेрдЧा।
рдЕрдЧрд░ рдлिрдЯрдоेंрдЯ рдлैрдХ्рдЯрд░ рдХी рдмाрдд рдХрд░ें, рддो 7рд╡ें рд╡ेрддрди рдЖрдпोрдЧ рдоें рдЗрд╕े 2.57 рд░рдЦा рдЧрдпा рдеा, рд▓ेрдХिрди рдЕрдм рдпрд╣ рдмрдв़рдХрд░ 3.00 рдпा рдЙрд╕рд╕े рдЕрдзिрдХ рдпाрдиी рд▓рдЧрднрдЧ 3.68 рддрдХ рдЬाрдиे рдХी рдЪрд░्рдЪा рд╣ै। рдЕрдЧрд░ рдпрд╣ рдмрджрд▓ाрд╡ рд╣ोрддा рд╣ै рддो рдХрд░्рдордЪाрд░िрдпों рдХी рди्рдпूрдирддрдо рд╕ैрд▓рд░ी ₹18,000 рд╕े рдмрдв़рдХрд░ ₹51,480 рддрдХ рдЬा рд╕рдХрддी рд╣ै। рдЗрд╕рдХा рдорддрд▓рдм рд╣ै рдХि рд╡ेрддрди рдоें рд╕ीрдзे 186% рддрдХ рдХी рдмрдв़ोрддрд░ी рджेрдЦрдиे рдХो рдоिрд▓ рд╕рдХрддी рд╣ै।
рд▓ेрд╡рд▓ 1 рд╕े 10 рддрдХ рдХे рдХрд░्рдордЪाрд░िрдпों рдХी рд╡рд░्рддрдоाрди рдФрд░ рд╕ंрднाрд╡िрдд рд╕ैрд▓рд░ी рдХो рд╕рдордЭें рддो рдЙрджाрд╣рд░рдг рдХे рд▓िрдП рд▓ेрд╡рд▓ 1 рдХे рдХрд░्рдордЪाрд░ी рдХी рдоौрдЬूрджा рдмेрд╕िрдХ рдкे ₹18,000 рд╣ै, рдЬो рдлिрдЯрдоेंрдЯ рдлैрдХ्рдЯрд░ рдмрдв़рдиे рдХे рдмाрдж ₹51,480 рддрдХ рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै। рд╡рд╣ीं рд▓ेрд╡рд▓ 10 рдХे рдХрд░्рдордЪाрд░ी рдХी рдмेрд╕िрдХ рд╕ैрд▓рд░ी ₹56,100 рд╣ै, рдЬो рдирдП рд╡ेрддрди рдЖрдпोрдЧ рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ ₹1,60,446 рддрдХ рдкрд╣ुंрдЪ рд╕рдХрддी рд╣ै। рдпрд╣ рдЕрдиुрдоाрдиिрдд рдЖंрдХрдб़े рд╣ैं, рд▓ेрдХिрди рдЕрдЧрд░ рдЗрди्рд╣ें рдЕрдорд▓ рдоें рд▓ाрдпा рдЬाрддा рд╣ै, рддो рдпрд╣ рд╕рд░рдХाрд░ी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдХाрд░्рдпрд░рдд рдХрд░्рдордЪाрд░िрдпों рдХे рд▓िрдП рдмрдб़ी рдЖрд░्рдеिрдХ рд░ाрд╣рдд рд╣ोрдЧी।
рд╕िрд░्рдл рдмेрд╕िрдХ рдкे рд╣ी рдирд╣ीं, рдмрд▓्рдХि рдорд╣ंрдЧाрдИ рднрдд्рддे (DA), рдЯ्рд░ैрд╡рд▓ рдЕрд▓ाрдЙंрд╕ (TA), рд╣ाрдЙрд╕ рд░ेंрдЯ рдЕрд▓ाрдЙंрд╕ (HRA) рдЬैрд╕ी рддрдоाрдо рд╕ुрд╡िрдзाрдПं рднी рдирдИ рд╕ैрд▓рд░ी рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рддрдп рдХी рдЬाрдПंрдЧी, рдЬिрд╕рд╕े рдХुрд▓ рдЗрдирд╣ैंрдб рд╕ैрд▓рд░ी рдоें рдЬрдмрд░рджрд╕्рдд рдЗрдЬाрдлा рд╣ोрдЧा। 7рд╡ें рд╡ेрддрди рдЖрдпोрдЧ рдХे рддрд╣рдд рдЕрднी рдорд╣ंрдЧाрдИ рднрдд्рддा 53% рдЪрд▓ рд░рд╣ा рд╣ै рдФрд░ рдЬुрд▓ाрдИ 2025 рдоें рдЗрд╕рдХे рдФрд░ рдмрдв़рдиे рдХी рд╕ंрднाрд╡рдиा рд╣ै। рд▓ेрдХिрди рдЬрдм 8рд╡ां рд╡ेрддрди рдЖрдпोрдЧ рд▓ाрдЧू рд╣ोрдЧा, рддрдм рдЗрд╕े рдлिрд░ рд╕े рд░ीрд╕ेрдЯ рдХрд░ рдХे рдирдП рд╣िрд╕ाрдм рд╕े рддрдп рдХिрдпा рдЬाрдПрдЧा।
рдпрд╣ рдмрджрд▓ाрд╡ рди рдХेрд╡рд▓ рдХрд░्рдордЪाрд░िрдпों рдХे рд▓िрдП рд░ाрд╣рдд рд▓ेрдХрд░ рдЖрдПрдЧा, рдмрд▓्рдХि рдЗрд╕рд╕े рдмाрдЬाрд░ рдоें рдЦрд░्рдЪ рдХрд░рдиे рдХी рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рднी рдмрдв़ेрдЧी рдФрд░ рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдоें рд╕рдХाрд░ाрдд्рдордХ рдЧрддि рдЖ рд╕рдХрддी рд╣ै। рд╡िрд╢ेрд╖рдЬ्рдЮों рдХा рдоाрдирдиा рд╣ै рдХि рд╕рд░рдХाрд░ 8рд╡ें рд╡ेрддрди рдЖрдпोрдЧ рдХो рдЪुрдиाрд╡ी рд╡рд░्рд╖ рдоें рд▓ाрдЧू рдХрд░ рд╕рдХрддी рд╣ै рддाрдХि рдХрд░्рдордЪाрд░िрдпों рдХा рднрд░ोрд╕ा рдЬीрддा рдЬा рд╕рдХे।
рдз्рдпाрди рджेрдиे рд╡ाрд▓ी рдмाрдд рдпрд╣ рд╣ै рдХि рдЕрднी рддрдХ рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рдУрд░ рд╕े 8рд╡ें рд╡ेрддрди рдЖрдпोрдЧ рдХो рд▓ेрдХрд░ рдХोрдИ рдЖрдзिрдХाрд░िрдХ рдЕрдзिрд╕ूрдЪрдиा рдЬाрд░ी рдирд╣ीं рд╣ुрдИ рд╣ै, рд▓ेрдХिрди рд▓рдЧाрддाрд░ рдоीрдбिрдпा рд░िрдкोрд░्рдЯ्рд╕ рдФрд░ рдЕрдзिрдХाрд░िрдпों рдХे рд╣рд╡ाрд▓े рд╕े рдпрд╣ рдЬाрдирдХाрд░ी рд╕ाрдордиे рдЖ рд░рд╣ी рд╣ै рдХि рдЖрдпोрдЧ рдкрд░ рдЧंрднीрд░рддा рд╕े рд╡िрдЪाрд░ рдХिрдпा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै।
рдЗрд╕ рдмीрдЪ рдХрд░्рдордЪाрд░िрдпों рдХो рд╕рд▓ाрд╣ рджी рдЬाрддी рд╣ै рдХि рд╡े рдХिрд╕ी рднी рдлрд░्рдЬी рдпा рдн्рд░ाрдордХ рдЬाрдирдХाрд░ी рд╕े рдмрдЪें рдФрд░ рдХेрд╡рд▓ рдЖрдзिрдХाрд░िрдХ рд╕рд░рдХाрд░ी рдкोрд░्рдЯрд▓्рд╕ рдЬैрд╕े https://finmin.nic.in рдФрд░ https://pib.gov.in рд╕े рд╣ी рдЕрдкрдбेрдЯ рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ें।
рдЕंрддрддः, рдпрджि 8рд╡ां рд╡ेрддрди рдЖрдпोрдЧ рд▓ाрдЧू рд╣ोрддा рд╣ै, рддो рдпрд╣ рднाрд░рддीрдп рдк्рд░рд╢ाрд╕рдиिрдХ рдвांрдЪे рдоें рдХाрд░्рдпрд░рдд рдХрд░्рдордЪाрд░िрдпों рдФрд░ рдЙрдирдХे рдкрд░िрд╡ाрд░ों рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдХрджрдо рд╣ोрдЧा, рдЬिрд╕рд╕े рди рдХेрд╡рд▓ рдЙрдирдХी рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕्рдеिрддि рдордЬрдмूрдд рд╣ोрдЧी, рдмрд▓्рдХि рдЙрдирдХा рдордиोрдмрд▓ рднी рдКंрдЪा рд░рд╣ेрдЧा। рдЕрдм рджेрдЦрдиा рдпрд╣ рд╣ै рдХि рд╕рд░рдХाрд░ рдЗрд╕े рдХрдм рддрдХ рдФрдкрдЪाрд░िрдХ рд░ूрдк рджेрддी рд╣ै рдФрд░ рдХिрди рд╕ंрд╢ोрдзрдиों рдХे рд╕ाрде рдпрд╣ рд▓ाрдЧू рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।